Карачай-Черкесму

Карачай-Черкесму (кар.-малк. Къарачай-Черкесия, адыг. Къэрэшей-Шэрджэс, роч. Карачаево-Черкессия) – карачай отирлӧн, адыг отирлöн да абаза отирлöн горт му, асъюралан республика, Роч Федерация видзантор[1], пырӧ Ойвыв Кавказ федерал кытшӧ.

Карчай-Черкес Республика
Къарачай-Черкес Республика
Къэрэшей-Шэрджэс Республикэ
Карачаево-Черкесская Республика

Вужпас
Coat of Arms of Karachay-Cherkessia.svg
Дöрапас
Flag of Karachay-Cherkessia.svg
Карчай-Черкес Республика мусерпасын
Гимн: Древней Родиной горжусь я!
Статус республика
Ыджытжык регион
Канму Роч Федерация
Аркман кад 1922' январ 12' лунö
Янсалöм 2 каркытш, 10 район
Веськöтлан шöрин Черкесск
Веськöтлан кыввез карачай-балкар, адыг, роч
Президент Темирезланы Борисбийни джашы Рашид

ОТИР

Олiссез (2010 во)
427 017 (0,3 %, 75-öт места)
Олiссезлöн тшöкыта 29,91 морт/км²
Чужанвуж сьöртi тэчас карачайса, адыггез, абазаэз, роччез

МУ

Мувывтор 14 277 км² (ва - 0,08 %, 77-öт места)

МÖДIК ИНФО

БПЛ (2008 во)
Морт вывся БПЛ
35,3 млрд ш. (64-öт места)
82,6 сюрс ш.
Кад кытш MSK (UTC+4)
Код ISO 3166-2 RU-KC
Индекс FIPS RS27
Телефон код (+7) 878xx
Пошта индекссэз 369000–369999
Автомобиль код 09
[www.kchr.info Веськöтланлöн сайт]

Канкарыс – Черкесск.

НимПравить

СтатусПравить

ГеографияПравить

Карачай-Черкесму куйлö Рочму лунвылын, Кавказ керöссэз одзын.

Ордча муэз: рытвылын — Краснодар ладор, ойвылын — Ставрополь ладор, асыввылын — Кабарда-Малкарму, лунвылын — Медыджыт Кавказ мусюр сайын — Картвелму да Абхазму

Климат шоныткодь, тöвся кад дженыт, а гожумыс шоныт, кузь да мускыт. Тшöка овлöны шондіа луннэз. Шöрöт шонтöгыс январын −3,2 °C, юльын +20,6 °C, медвылын шонтöг +39 °C, медулыныс −29 °C.

Ваэз республикаын тыр: 130 керöстыэз, керöссэзын уна борганнэз. Котöртöны 172 ю, ны коласын медкузьöсь — Кубань, Ыджыт и Учöт Зеленчук, Уруп, Лаба; эм Кубань вавидзан. Республика вылöт нюжалö Ыджыт Ставрополь канал, кöда кузя локтö юан ва Ставрополь ладорö.

Му пытшкын эмöсь колана шедтассэз: изшом, гранит, мрамор, быдкодь рудаэз да сёйез. Öддьöн унаöсь веськöтан изваэз, адззöмась термаль öшмöссэз.

ЯнсалöмПравить

Файл:Admin-map-Kar-Cherkessia (1).png
Карачай-Черкесмулöн янсалöм

Республикаын 2 каркытш да 10 муниципал район, кытöн 144 оланін, ны коласын — 4 кар: (Черкесск, Карачаевск, Усть-Джегута и Теберда).

Муниципал юкöт Кыным морт [2]
2009 январ 1 лун кежö
Черкесск каркытш 116 733
Карачай каркытш 34 083
Абаза район 13 275
Адыге-Хабль район 12 169
Зеленчук район 49 537
Карачай район 24 575
Гитче Карачай район 39 979
Ногай район 13 426
Кубань район 27 971
Уруп район 17 642
Усть-Джегутинскöй район 49 757
Хабез район 28 047

ОтирПравить

ИсторияПравить

ВеськöтланПравить

Кöзяйство да бытПравить

КультураПравить

ЛыддьöтанПравить

ЫстöттэзПравить

ЫстісяннэзПравить

  1. Конституция Российской Федерации. Ст. 5, пп. 1, 2
  2. Численность населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 г.. Архивируйтӧм первоисточник сьӧрті 21 август 2011.


Шаблон:—